Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Türkiye’deki Güncel Mevzuat Değişiklikleri

Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Türkiye’deki Güncel Mevzuat Değişiklikleri

Ödeme hizmetleri ve elektronik para ihracı ile ödeme hizmeti sağlayıcıları hakkında Türkiye’deki mevzuat değişiklikleri gündemde olup, işbu bilgi notu ile son iki ay içerisinde bu kapsamda yapılan değişiklikler derlenerek bilgilerinize sunulmaktadır.

Bu kapsamda öncelikle; 7 Ekim 2023 tarih ve 32332 sayılı Resmî Gazete ile değişiklik getirilen Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) ve Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ’inde (“Tebliğ” veya “Ödeme Hizmetleri Tebliği”) yapılan ilgili değişikliklerden başlıcaları aşağıda tablolaştırılmıştır.

Ayrıca; 4 Kasım 2023 tarihli ve 32359 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve aynı tarihte yürürlüğe giren Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 19)’nde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Sıra No: 25) (“Değişiklik Tebliği”) ile ödeme ve elektronik para kuruluşlarının uzaktan kimlik tespiti yolu ile müşteri edinebilmesine ilişkin mevzuatta yeknesaklık sağlanmıştır. Detaylı bilgiye işbu bilgi notunun son bölümünden ulaşabilirsiniz.

 

 

Yönetmelik ile Getirilen Değişiklikler

Dijital Cüzdan

 

Tanımı

Müşterinin tanımladığı ödeme hesabına veya ödeme aracına ilişkin bilgilerin saklandığı bir

–        elektronik cihaz,

–        çevrim içi hizmet veya

–        uygulama

olarak sunulan ve müşteriye, tanımladığı ödeme hesabı veya ödeme aracına ilişkin bilgileri kullanarak ödeme işlemi gerçekleştirme imkânı sağlayan ödeme aracını ifade eder.

 

Kim Tarafından Sunulabilir?

Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları (“ÖHS”):

1)     5411 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar.

2)     Elektronik Para Kuruluşları.

3)     Ödeme Kuruluşları.

4)     PTT.

Not: “Kuruluş” ifadesi ise Elektronik Para ve Ödeme kuruluşlarını kapsamaktadır.

 

Asgari Lisans Şartı

Dijital cüzdan hizmeti sunacak kuruluşun, asgari olarak ödeme aracının ihracı ile sınırlı olacak şekilde ödeme aracının ihraç veya kabulü kapsamında faaliyet gösterebilmesi için yetkilendirilmiş olması gerekir.

 

Ek Lisans Şartları

Genel olarak dijital cüzdan kullanılarak müşteriye sunulan hizmetlere göre, kuruluşun asgari lisansa ilave olarak gerçekleştireceği faaliyetin kapsamına ilişkin ilave lisansları da alması gerekir.

 

İşyerinde Kullanımda Ek Lisans

Dijital cüzdanın işyerlerinde ödeme yapmak için kullanılması durumunda, ödemede kullanılan fonun, dijital cüzdanı sağlayan kuruluş aracılığıyla transfer edilmesi için bu kuruluşun elektronik para ihraç etme lisansı olmalıdır. Dijital cüzdana tanımlanmış olan ödeme hesabı veya ödeme aracının işyerinde gerçekleştirilecek ödeme işleminde doğrudan kullanılması için işyerine gerekli ödeme hizmetlerini dijital cüzdan hizmeti sunan kuruluşun sunması nedeniyle ödeme işlemine ilişkin fonun dijital cüzdan hizmeti sunan kuruluş üzerinden aktarılması bu kapsamda değildir.

 

Dijital cüzdanla işyerlerinde ödeme yapılırken, başka bir ÖHS’nin ödeme hesabı ya da ödeme aracı doğrudan kullanılacaksa, kuruluşun ödeme emri başlatma hizmeti lisansına sahip olması şarttır.

 

Dijital Cüzdan Hizmeti Kapsamına Girmeyen Haller

·        Sadece hizmeti sunan ÖHS nezdindeki ödeme hesabı ve bu ÖHS tarafından çıkarılan ödeme aracının tanımlanabildiği ve saklanabildiği elektronik cihaz, çevrim içi hizmet veya uygulamalar.

·        Mevzuata uygun olarak hassas müşteri verilerini işyeri veya ÖHS adına saklayan fakat müşteriyle doğrudan hukuki işlemde bulunmayan ve ödeme işleminin hiçbir anında ilgili fonun sahibi olmayan tüzel kişilerin sunduğu hizmetler.

·        (Kural olarak) Elektronik parayı ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında, sadece belirli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar.

 

 

 

 

Ödeme Aracıyla İlgili Getirilen Yükümlülükler

(31/03/2024 tarihinde yürürlüğe girecektir)

 

Kim Yükümlü

Ödeme aracı ihraç eden ÖHS

 

Hangi Hallerde

·        Ödeme aracı ihraç eden ÖHS’nin birden fazla kartlı sistem kuruluşu ile uyumlu olacak şekilde ödeme araçları ihraç ettiği ve

·        Müşterinin ödeme aracının belirli bir kartlı sistem kuruluşuna tanımlı şekilde ihraç edilmesini talep ettiği durumlarda.

 

Yükümlülük

ÖHS, ödeme aracını müşterinin istediği kartlı sistem kuruluşuna uyumlu şekilde ihraç eder.

 

ÖHS, ödeme aracının ihraç edilmesinin öncesinde ve sonrasında müşterinin seçtiği kartlı sistem kuruluşu ile uyumlu ödeme aracının ihracı sürecini müşteri açısından zorlaştıracak şekilde müşteriye kartlı sistem kuruluşuna göre farklı uygulamalarda bulunamaz.

 

 

Kim Yükümlü

Kart tabanlı ödeme aracı kabulü gerçekleştiren ÖHS

 

Yükümlülük

·        Kabul faaliyetlerinde kullandığı cihaz, donanım ve yazılımların kartlı sistem kuruluşu faaliyeti yürütmeye yetkili olan sistemik öneme sahip ödeme sistemi işleticileri tarafından kurulan kartlı sistemlere uyumlu olmasını ve

·        Bu altyapılara uyumlu olarak ihraç edilmiş ödeme araçlarının hizmet sunduğu işyerlerinde kullanılabilmesini sağlamakla yükümlüdür.

 

 

Kim Yükümlü

İşyeri

 

Yükümlülük

İşyeri, ÖHS tarafından ödeme altyapısının ilgili kartlı sistemlere ve işyeri kullanımına uyumu çalışmalarına gerekli desteği vermekle yükümlüdür. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”), ÖHS’den, yükümlülüklerini yerine getirme kapsamında gerekli önlemleri alma konusunda makul bir gerekçe sunmaksızın çaba göstermeyen işyerine sunduğu ödeme altyapısı hizmetlerini durdurmasını istemeye yetkilidir.

 

 

 

 

 

Diğer ÖHS’lere Hizmet Sunarken Getirilen Yükümlülükler

 

Hangi Hallerde

Bir ÖHS’nin, kendi kontrolünde olan ÖHS ile aynı anda diğer ÖHS’lere ödeme hesabı hizmeti ve ödeme hizmetlerine ilişkin altyapı hizmetini kullandırması.

 

Kontrol Eden ÖHS’nin Yükümlülükleri

 

Aynı Şartlarda Hizmet Sunma Yükümlülüğü

Kontrol eden ÖHS’nin, aynı nitelikteki hizmetleri kontrol ettiği ÖHS ile diğer ÖHS’lere aynı şartlar ve imkanlar dahilinde ve aynı ücret politikası ile sunması esastır.

 

Müşterileri Yönlendirmeme Yükümlülüğü

Kontrol eden ÖHS, kontrol ettiği ÖHS’yi diğer ÖHS’lerden avantajlı duruma getirecek şekilde kendi müşterilerini kontrol ettiği ÖHS’ye yönlendiremez.

 

Kontrol Edilen ÖHS’nin Yükümlülükleri

 

Kontrol İlişkisini Kamuya Açmama Yükümlülüğü

Kontrol edilen ÖHS, arayüz sağlayıcılığı halleri hariç olmak üzere belgelerinde veya üçüncü kişilerle girdiği hiçbir iletişim aracında, kendisini kontrol eden ÖHS adına işlem yaptığına dair izlenim uyandıracak ifadeler kullanamaz.

 

 

Yükümlülüklerin İstisnası

Mevzuattan doğan yükümlülükler ile güvenlik, operasyonel ve teknik makul gereklilikler sebebiyle oluşabilecek aksi uygulamalar.

 

 

 

 

Lisans İzni Sürecine İlişkin Değişiklikler

 

Eksik Bilgi ve Belge Giderme

 

İlk Aşama Başvuru

İlk bildirim aşamasına ilişkin bilgi ve belgelerdeki eksikliklerin, eksikliğe ilişkin TCMB yazısının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde giderilmemesi halinde TCMB nezdinde başvuru yapılmamış sayılır.

 

Faaliyet Genişletme Başvurusu

Faaliyet genişletme sürecine ilişkin bilgi ve belgelerdeki eksikliklerin, eksikliğe ilişkin TCMB yazısının tebliğ tarihinden itibaren altı ay içinde giderilmemesi halinde TCMB nezdinde faaliyet genişletme başvurusu yapılmamış sayılır.

 

Başvuru Evrakına İlişkin Değişiklikler

 

Nihai Onay Aşaması Evrakı

Bilgi sistemleri ile doğrudan ilgili olmayan konularda alınacak raporun; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumundan kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar dahil bağımsız denetim yapma yetkisi almış Bağımsız Denetim Kuruluşları listesinde yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanması gerekir.

 

İstihbari İnceleme Aşaması Evrakı

İlgili başvuru aşamasında verilecek evraka aşağıdakiler eklenmiştir:

·        Başvuranın şirketteki sermayesinin kendi kaynaklarından karşılandığına ve her türlü muvazaadan ari olarak nakden temin ve tevdi edildiğine ilişkin taahhütnameleri.

·        Başvuran kişiler ile bu kişilerin doğrudan en az yüzde %33’üne sahip oldukları şirketlere ilişkin ilgili ticaret sicil müdürlüğünden alınacak iflas konkordato belgesi ile Findeks kredi notuna ilişkin belge.

 

 

“Nitelikli Hizmet” Tanımının Eklenmesi

 

Katma Değerli Hizmet

 

Nitelikli Hizmet

Mevzuat uyarınca ödeme hizmeti kapsamına girmeyen ancak ticari borç ve alacak yönetimi, muhasebeleştirme, faturalama, ürün, stok ve tedarik yönetimi gibi tüzel kişilerin ve tacirlerin idari ve operasyonel süreçlerini kolaylaştıran, güvenli kılan veya etkinliğini artıran hizmetler.

Mevzuat uyarınca ödeme hizmeti kapsamına girmeyen ancak bireysel bütçe yönetimi, fatura yönetimi, hesap doğrulama, ödemelere ilişkin hatırlatmalar gibi gerçek kişilerin mali durum ve finansal farkındalığını destekleyerek sunulan ödeme hizmetlerini kolaylaştıran, güvenli kılan veya etkinliğini artıran hizmetler.

Tüzel Kişiler İçin

 

Gerçek Kişiler İçin

 

ÖHS’lerin Faaliyet Alanlarının Genişletilmesi

 

Eklenen Faaliyet

 

Eklenen Faaliyetin Sınırlaması

Tüzel kişilere katma değerli hizmetlerin ve gerçek kişilere nitelikli hizmetlerin sunulması.

 

Açık bankacılık lisansına sahip kuruluşlar, katma değerli ve nitelikli hizmetleri hem kendi nezdindeki hesaplar hem de diğer ÖHS’ler nezdindeki hesaplar ile ilgili olarak sunabilir.

 

Diğer kuruluşlar ise bu hizmetleri sadece kendi nezdinde bulunan hesaplar ile ilgili olarak sunabilir.

 

Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik kapsamında arayüz sağlayıcı olarak sunulacak hizmetler.

Doğrudan ya da dolaylı kıymetli maden ve kıymetli taş ile döviz alım satımı ile ilgili işlemlerde arayüz sağlayıcılık hizmeti sunulamaz.

 

Faaliyetleri ilgili mevzuat çerçevesinde yetkili bir otorite tarafından düzenlenen ve denetlenen finansal kuruluşların hizmetlerine ulaşması için müşteriye sunulan pazarlama ve ilgili finansal kuruluşun sistemlerine yönlendirme gibi kuruluşun ödeme hizmetlerinin kullanımını arttırabilecek nitelikteki yan hizmetler.

 

Döviz alım-satımıyla ilgili işlemlerde ilgili nitelikteki yan hizmetler sunulamaz.

 

Kuruluşun sunacağı nitelikli yan hizmetler, hizmet sunduğu finansal kuruluşun asli faaliyetinin tamamını kapsayamaz. Kuruluş, bu hizmetlerin sunumu esnasında mevzuatta düzenlenen hususlar dışında bir işlev üstlenemez.

İşlenmiş kıymetli maden ve kıymetli taş alım satımı ile ilgili faaliyetlere ilişkin aracılık hizmetleri.

 

Kuruluşun bir ay içerisinde aracılık edeceği işlem miktarı azami olarak bir önceki takvim yılındaki ödeme hacminin %1’i ile sınırlıdır.

 

 

 

Muhtelif Değişiklikler

 

Pay Edinim ve Devirleri

Kuruluşun nihai pay sahiplerinin doğrudan veya dolaylı olarak kuruluş nezdindeki pay oranında herhangi bir değişikliğe sebep olmayacak şekilde aynı gruba ait şirketler arasında gerçekleşen pay edinim ve devirleri TCBM izninden muaftır.

 

Bu kapsamdaki pay devirlerinin kuruluş tarafından öğrenilmesinden itibaren en geç on iş günü içinde TCMB’ye bildirilmesi gerekir.

 

TCMB, kendisine bildirilen pay devirleri bakımından eğer bu devirlerin ilgili kuruluş üzerindeki şeffaf ve açık ortaklık yapısına, TCMB’nin denetimini engelleyecek biçimde zarar verdiğini tespit ederse, ilgili pay devirlerinin durdurulmasını veya eski haline döndürülmesini sağlayacak işlemlerin tesis edilmesini talep etmeye yetkilidir.

 

Haberleşme Sektörüne İlişkin

Bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisinin aracılık edeceği ödemeler bakımından müşteri adına işlem bazlı ve müşterinin ilgili elektronik haberleşme işletmecisi nezdinde sahip olduğu tüm hatlara ilişkin aylık toplam harcama miktarına dair belirlenecek üst limitlerin sınırları, işlem başına 500 TL’den 1000 TL’ye ve müşterinin ilgili elektronik haberleşme işletmecisi nezdinde sahip olduğu tüm hatlara ilişkin aylık toplam harcama bakımından 1250 TL’den 2750 TL’ye yükseltilmiştir.

 

Ayrıca faturaların son ödenme tarihinden itibaren hizmet sunumunun durdurulması için beklenecek süre 15 günden 30 güne yükseltilmiş, hizmet sunumunun 1 yıl boyunca açılmaması için beklenecek süre ise 1 aydan 60 güne yükseltilmiştir.

 

Temsilciler

Kuruluşlar tarafından temsilcilik ilişkisinin sona erdirildiği her durumda, temsilcilik ilişkisi sonlandırılan kişilere ilişkin Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği (“TÖDEB”) nezdinde ayrı bir liste oluşturulacaktır. Temsilcilik ilişkisi sonlanan kişiler bu listede beş takvim yılı boyunca yer alacak ve ilgili listede temsilcilik ilişkisi ticari veya teknik olmayan sebeplerle sona erenler özellikle belirtilecektir.

 

TÖDEB listesinde kuruluşların ticaret unvanı, adresi ve internet adresi; temsilcinin ise şahıs şirketleri de dahil olmak üzere MERSİS numarası, faaliyet alanı, adresi ve varsa internet sitesi adresi bilgilerinin de kamuya açık bir şekilde yer alacağı belirtilmiştir.

 

Risk Yönetimi Personeli

Kuruluş bünyesindeki risk yönetimi personelinin en az bir tanesinin kuruluşun tam zamanlı çalışanı olması şartı getirilmiştir.

 

Unvan Değişikliği Bildirimi

Kuruluşlar tarafından yapılacak unvan değişiklikleri artık TCMB’nin onayına tabi olmayıp değişiklik sürecinin tamamlanmasından itibaren 20 iş günü içinde TCMB’ye bildirilecektir.

 

Teminat Tutarının Özkaynak İndirimine Dahil Edilmesi

Kuruluşların mevzuat kapsamında TCMB’ye tesis edecekleri teminat tutarları da özkaynak hesaplamasında indirim kalemi olarak dikkate alınacaktır. Öte yandan ödeme ve elektronik para fonlarının teminat olarak gösterilemeyeceği belirtilmiştir.

Bunun yanında teminat tutarlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterlerin tek tek sağlanmaması halinde teminat tutarı %25, birlikte sağlanmaması halinde %100 artırılacaktır.

Özkaynağa İlişkin Değişiklikler

Özkaynak hesaplamasında indirim kalemi olarak bankalarda sahip olunan sermaye ve pay tutarları hesaplamaya dahil edilmeyecektir.

 

Özkaynak hesaplamasına dâhil edilen serbest karşılıkların; risklerden doğabilecek zararın karşılanması için her an kuruluşun kullanımına hazır olması, muhasebe kayıtlarında açıkça yer alması ve kuruluşun bağımsız denetimini gerçekleştiren bağımsız denetim kuruluşunca onaylanmış olması şartları kaldırılmıştır.

 

Mevzuatta yer alan sürekli ve düzenli raporlama yükümlülüğünün, özkaynağın mevzuatta belirlenen asgari tutarların altına düşmesi halinde kuruluşun TCMB’ye yapması gereken bildirimin yerine geçmeyeceği belirtilmiştir.

 

 

 

 

Tebliğ ile Getirilen Değişiklikler

Değişiklik Konusu

 

Açıklaması

Denetim İzlerinin Oluşturulması

Denetim izi kayıt sisteminde tutulacak asgari kayıtların içeriği genişletilerek erişimin veya işlemin gerçekleştiği uygulamanın yanında iletişim ağı protokolü, zaman ve kaynak ile hedef port ve IP bilgilerinin de kayıtlarda yer alacağı belirtilmiştir.

 

Denetim izi kayıt sisteminin herhangi bir sebeple durması halinde, denetim izi kayıt sistemi tekrar devreye alınana kadar herhangi bir işlemin gerçekleşmesine direkt olarak izin verilmemesi yerine, bu arada gerçekleşen işlemlere ait denetim izlerinin, denetim izi kayıt sisteminin süreklilik hedefleri kapsamında tekrar devreye alındıktan sonra güvenliği ve bütünlüğü korunarak denetim izi kayıt sistemine kaydedilmesinin sağlanması imkanı getirilmiştir.

 

Bunun yanında denetim izi kayıt sisteminin durduğu hallerde gerçekleştirilen işlemlerin yetkili kişiler tarafından ve mevzuata uygun olarak yapıldığını ispat etme yükümlülüğü ve ilgili işlemler sebebiyle zarara uğrayan tarafı tazmin yükümlülüğü kuruluş üzerine getirilmiştir.

Kritik Bilgi Sistemlerinde Yerellik Özeni Yükümlülüğü

Kritik bilgi sistemleri ve güvenlik kapsamında alınacak ürün ve hizmetlerin Türkiye’de üretilmesi veya üreticilerinin ar-ge merkezlerinin Türkiye’de bulunması için azami özen gösterilmesi ve bu yerelliğin dış hizmet alımında önemli bir kriter olarak değerlendirilmesi yükümlülüğü getirilmiştir

 

Ayrıca bu tür sağlayıcıların ve üreticilerin Türkiye’de müdahale ekiplerinin bulunması şart koşulmuştur.

 

TCMB’nin, kuruluşların kullanacağı güvenlik ürünleri ve diğer bilgi teknolojileri unsurları hakkında ilave şartlar belirleme yetkisi saklı tutulmuştur.

Yurtdışına Veri Aktarımı İstisnası

Ödeme işleminin taraflarından birinin (kendisinin veya hizmet sağlayıcısının) yurt dışında bulunduğu durumlarda kuruluşun; verilerin yurt içinde saklanmaya devam edilmesi kaydıyla, sadece ödeme işleminin sorunsuz şekilde gerçekleşebilmesinin gerektirdiği kadarıyla sınırlı olmak şartıyla ve ölçülülük ilkesine uygun olarak ihtiyaç duyulan veriyi, ödeme işlemine ilişkin müşteriden gelen talep ya da talimata bağlı olarak ve 6698 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine ilişkin yükümlülükler saklı kalmak üzere yurt dışındaki ilgili üçüncü kişilerle paylaşabileceği istisnası getirilmiştir.

 

TCMB, yapacağı değerlendirme neticesinde ödemeler alanının gelişimini olumsuz etkileyeceğine karar vermesi durumunda, bu fıkra uyarınca yapılan paylaşımları durdurabilecek veya bunlara ilişkin ilave sınırlandırma getirebilecektir.

Uzaktan İletişim Aracıyla Yürütülecek Süreçlere İlişkin Değişiklikler

Uzaktan iletişim aracı ile yürütülecek kimlik tespiti ve sözleşme ilişkisinin kurulması süreçlerinde, TCMB tarafından uygun bulunan merkezi bir yapının kullanılmaması durumunda uzaktan kimlik tespitine ve kimliği tespit edilecek kişinin doğrulanmasına imkân verecek internet tabanlı yöntemler kullanılırken kuruluşlar tarafından yerine getirilecek asgari hususlara başlıca aşağıdakiler eklenmiştir:

1)         Uzaktan kimlik tespiti için temin edilen belgenin ve belgede bulunan veri ve bilgilerin doğruluğunun esas olarak yakın alan iletişimi kullanılarak kontrol edilmesi, beyaz ışık altında görsel olarak ayırt edilebilen güvenlik ögeleri, fotoğraf ve imza başta olmak üzere söz konusu belgenin ve belgede bulunan veri ve bilgilerin orijinallik, bütünlük, yıpranma ile tahrif edilme durumlarına ilişkin testlerinin yapılması ve belgenin ön ve arka yüzünün görsel ögeler yönünden kontrolü sürecinin kesintisiz bir şekilde kayıt altına alınması.

2)         Yakın alan iletişimi kullanılarak doğrulamanın herhangi bir nedenle yapılamaması halinde, söz konusu belgenin ve belgede bulunan veri ve bilgilerin doğruluğunun optik karakter tanıma, kart okuyucu veya Mali Suçları Araştırma Kurulu (“MASAK”)’ın görüşü alınarak TCMB tarafından belirlenen diğer yöntemlerden en az birisi kullanılarak kontrol edilmesi, beyaz ışık altında görsel olarak ayırt edilebilen güvenlik ögeleri, fotoğraf ve imza başta olmak üzere söz konusu belgenin ve belgede bulunan veri ve bilgilerin orijinallik, bütünlük, yıpranma ile tahrif edilme durumlarına ilişkin testlerin yapılması ve belgenin ön ve arka yüzünün görsel ögeler yönünden kontrolü sürecinin kesintisiz bir şekilde kayıt altına alınması.

3)         Uzaktan kimlik tespitinin yapılabilmesi için biyometrik verilerin kullanımına ve sözleşme sürecinin uzaktan iletişim aracı ile yürütüleceğine ilişkin kimliği tespit edilecek kişinin onayının ve açık rızasının kayıt altına alınması.

4)         Uzaktan kimlik tespitinin yapılmasının ya da müşteri kimliğinin yüz yüze tespit edilmesinin ardından, müşterinin sözleşmeyi kuran irade beyanının, çevrim içi görüntülü görüşme ya da sözleşme ilişkisinin elektronik kanal üzerinden kurulmasının tercih edilmesi durumunda güçlü kimlik doğrulama yapılması sonrasında aynı elektronik kanal üzerinden alınması.

Bu madde kapsamında uzaktan iletişim aracı ile yürütülen süreçlerde kullanılan bilgi sistemleri kritik bilgi sistemi olarak kabul edilmiştir.

Anonim Ön Ödemeli Araç Tanımı

Hem Yönetmelik’te hem de Tebliğ’de yapılan değişiklik uyarınca anonim ön ödemeli araç olmanın şartlarından biri, MASAK Genel Tebliği (Sıra No: 5)’teki parasal sınırların dahilinde kalmak olarak belirlenmiştir.

Yakın Alan İletişimi

(NFC)

Tanımı

Yakın alan iletişimi,

Elektronik cihazlar arasında iletişimi sağlamak için bu cihazların birbirine temas ettirilmesiyle veya yakın mesafede temassız olarak yaklaştırılmasıyla ortaya çıkan manyetik alan üzerinden veri iletiminin sağlandığı kısa menzilli kablosuz bağlantı teknolojisi

olarak tanımlanmıştır.

 

 

 

Geçiş Hükümleri

 

Muhatap

Yapılacak Faaliyet

Son Tarih

 

Nezdinde bulunan ödeme hesapları için müşterilerine doğrudan çevrim içi erişim imkânı sağlamayan ÖHS’ler

 

 

Gerekli izinleri alarak faaliyete geçmelerinin ardından en geç 6 ay içinde Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. (“BKM”) entegrasyonunu gerçekleştirmek.

 

31/12/2025

Dijital cüzdan hizmeti sağlayacak kuruluşlar

Dijital cüzdan kapsamına giren hizmetlere ilişkin gerekli lisansların alınması veya halihazırda dijital cüzdan hizmeti sunan kuruluşlar için uyumun sağlanması.

 

07/10/2024

Nezdinde ödeme hesabı bulunduran ÖHS’ler

 

Lisans başvuru süreci devam eden kuruluşlar ile açık bankacılık lisansı sahibi kuruluşlara, teknik gereklilikleri belirlenmiş veri paylaşım servisi hizmetlerinin standart olmayan servisler kullanılarak verilebilmesi.

 

30/06/2024

 

(TCMB bu süreyi 6 aya kadar uzatabilir).

Lisans başvurusu sürecinde olan açık bankacılık kuruluşları

Teknik gereklilikleri belirlenmiş veri paylaşım servisi hizmetlerinin standart olmayan servisler kullanılarak verilebilmesi.

 

30/06/2024

 

(TCMB bu süreyi 6 aya kadar uzatabilir).

Bankalar ve açık bankacılık kuruluşları

Banka Ödeme Sistemlerinde 2020 yılı içinde gerçekleştirilen hesaba ödeme işlemleri açısından, toplam adedine göre ilk on katılımcı arasında yer almayan ÖHS’ler nezdinde bulunan ödeme hesapları ile ilgili olarak teknik gereklilikleri tarafından belirlenmiş veri paylaşım servisi hizmetlerinin standart olmayan servisler kullanılarak verilebilmesi.

 

30/06/2024

 

(TCMB bu süreyi 6 aya kadar uzatabilir).

TÖDEB

Elektronik para kuruluşları tarafından müşteriye verilecek dekontun içermesi gereken asgari unsurların belirlenmesi.

 

31/12/2023

 

Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Bakımından Uzaktan Müşteri Edinimi Hükümlerinde Yeknesaklık Sağlandı

Daha önce 7 Ekim 2023 tarihli ve 32332 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak Ödeme Hizmetleri Tebliği’nde getirilen ve yine aynı tarihte yürürlüğe giren değişiklikler sonrasında ödeme ve elektronik para kuruluşlarının, uzaktan iletişim araçlarını kullanarak müşterilerle kimlik tespiti ve sözleşme ilişkisinin kurulması süreçlerini yürütebilmesine olanak sağlanmış ve buna ilişkin esaslar Ödeme Hizmetleri Tebliği’nin 22’nci maddesinde düzenlenmişti. Aynı maddenin 14’üncü fıkrasında ise “Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 19)” (“MASAK Tebliği”)’ne atıfta bulunularak MASAK Tebliği hükümlerinin öncelikli olarak uygulanacağı belirtilmişti.

4 Kasım 2023 tarihinde yapılan değişiklik öncesinde her ne kadar MASAK Tebliği’nin 4’üncü maddesinde yükümlülerin, uzaktan iletişim araçlarıyla müşterileriyle kimlik tespiti ve sözleşme kurulması işlemlerini yapabilmesine (diğer mevzuatlarda) izin verilmiş olması halinde uzaktan kimlik tespiti yöntemlerini kullanabileceğine ilişkin bir hüküm yer almaktaydıysa da genel olarak MASAK Tebliği’nin ödeme ve elektronik para kuruluşlarını kapsayıp kapsamadığı hususunda bir tereddüt söz konusuydu.

Değişiklik Tebliği ile getirilen hüküm ile bu tereddütler giderilmiş, ödeme ve elektronik para kuruluşlarının uzaktan iletişim araçları kullanılarak müşteri ediniminde kullanacağı yöntem ve tedbirler bakımından Ödeme Hizmetleri Tebliği’nin esas alınacağı belirtilmiştir. Bunun sonucunda TCMB ile MASAK mevzuatları arasındaki yeknesaklık sağlanmıştır.

Değişiklik Tebliği metnine buradan ulaşabilirsiniz.